socjologia propagandy (15 str), KSIĄŻKI, Książki, E-Studia, socjologia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

SOCJOLOGIA PROPAGANDY:

Propaganda – termin pochodzi z łaciny (krzewić, rozciągać), określenie działań moralnie podejrzanych – manipulowanie symbolami, by nakłonić ludzi do pewnych zachowań. Prowadzi się ją w interesie nadawcy, z pominięciem interesu odbiorców.

R. Merton – propagandis (propagando-wstręt), osiągnęła rozmiary epidemii. Bywa utożsamiana z szerzeniem nieprawdziwych informacji.

Propaganda – działania mające na celu skłonienie do przyjęcia poglądów – perswazja nakłaniająca.

Na złe postrzeganie propagandy wpłynęły:

Ø      ideologie totalitarne: komunizm, faszyzm;

Ø      po II wojnie światowej – świadomość ujemnego wartościowania praktyk propagandy;

Propaganda – jedna z form komunikacji.

Komunikowanie polityczne może mieć wiele znaczeń.

Mediatyzacja – nasączenie środkami przekazu.

Rodzaje komunikacji (Seleno, Mortensen):

a)      bezpośrednia – interpersonalna:

b)     pośrednia:

Modele komunikowania:

-          uczestnicy starają się podzielić informacjami dla lepszego zrozumienia się;

-          przepływy komunikatów w jednym kierunku (na ogół);

Elementy procesu komunikacyjnego:

Ø      nadawca;

Ø      przekaz;

Ø      kanał;

Ø      odbiorca;

Ø      sprzężenie zwrotne;

Ø      efekt procesu przekazu;

W większości przypadków komunikacja propagandowa ma charakter pośredni. Zinstytuzowana forma komunikowania (np. rządy, partie, instytucje wychowawcze).

Definicje propagandy:

Ø      1931 Bidelle – pod wpływem propagandy każda jednostka zachowuje się tak jak gdyby jej reakcje były wynikiem jej własnej decyzji. Szereg jednostek można zmusić do takiego zachowania, przy czym każdą z nich kierują jej własne sądy (manipulacja i wpływanie na zachowanie ludzkie);

Ø      1948 Krech, Crutchfield – propaganda to specyficzna forma pobudzeń, która jeżeli jest skuteczna, daje w wyniku proces sugestii;

Ø      1954 Schramm – sprowadzenie procesu propagandy do modyfikowania postaw i opinii oraz do efektów funkcjonowanie w grupie;

Ø      1957 Fraser – propagandę można zdefiniować jako sztukę zmuszania ludzi do robienia tego, czego by nie robili, gdyby dysponowali wszystkimi danymi dotyczącymi sytuacji;

Ø      1986 Jowett, O’Donnel – propaganda jest celową, systematyczną próbą kształtowania percepcji, manipulowania myślami i bezpośrednimi zachowaniami w celu osiągnięcia takich reakcji, które są zgodne z pożądanymi intencjami propagandzisty;

Ø      1965 Ellul (autorytet w dziedzinie propagandy) – propaganda to zespół metod  stosowanych przez zróżnicowane grupy w celu wciągnięcia do aktywnej działalności mas ludzkich, u których w konsekwencji manipulacji psychicznej wytwarza się jedność psychiczna pozwalająca na włączenie ich do masowych działań;

Ø      1990 – wprowadzenie procesu badawczego na płaszczyźnie:

a)      szeroka płaszczyzna – propaganda to akcja psychologiczna, metody czysto psychologiczne, które są stosowane w celu modyfikowania opinii, w formie półedukacyjnej, semiedukacyjnej, adresowanej do współobywateli;

-          wojna psychologiczna skierowana zarówno na przeciwników wewnętrznych, jak i zewnętrznych wprowadzona za pomocą środków psychologicznych – chodzi o obniżenie lub zniszczenie moralne przeciwników;

-          reedukacja i pranie mózgów – ma na celu transformację przeciwnika w sprzymierzeńca;

-          publiczne i ludzkie reakcje, które uważane są za bardzo ważną płaszczyznę działań propagandy i mają na celu:

·         promowanie, afirmowanie pewnych wartości;

·         adaptację jednostki lub grup do społeczeństwa, do konsumpcji i do aktywności – wytworzenie postaw konformistycznych;

b)     wąska płaszczyzna – propaganda to połączenie technik organizacyjnych oraz zarządzania i kierowania akcją propagandową;

Rodzaje propagandy – Jowett, O’Done:

Ø      propaganda informacyjna;

Ø      propaganda komunikacyjna;

KOMUNIKOWANIE

A do B o X

PERSWAZJA

INFORMACJA

- dzielenie się ideami;                                                                                    - wpływanie na zachowania

- wyjaśnianie;                                                                                                  - uznawanie postaw;

- instruktaż;                                                                                                  - zmiana zachowań postaw;

CEL:                                                                                                                CEL:

- promowanie wzajemnego                                                                      - promowanie zależności

zrozumienia między A i B;                                                                      między A i B;

PROPAGANDA

1.      kontrolowanie przepływu informacji;

2.      kierowanie opinią publiczną;

3.      manipulowanie zachowaniami;

Nurty propagandy politycznej:

Ø      początkowo rozwijała się interdyscyplinarnie;

Ø      wykorzystuje osiągi innych nauk;

1.      Teoretyczny – teoretyczne ujęcie zjawisk i procesów propagandowych;

2.      Praktyczny – wykrywające nowe i skuteczniejsze techniki;

Ø      propaganda oddziaływania na opinię publiczną. Nurt zainicjowany przez psychologów społecznych. Moede – postulował pilne poddanie systematycznym badaniom eksperymentalnym problematyki psychologii mas. Jego postulaty kontynuowało liczne grono uczonych;

Propaganda jako odrębna dziedzina nauki powstała z inicjatywy Doob’a – który napisał pierwszy podręcznik o propagandzie (1935).

Nurty w zakresie propagandy:

1.      Psychologiczny:

Ø      rzecznicy: Doob, Crutchfield, Lazarsteld;

Ø      obiektem rozważań są postawy i zachowania odbiorcy;

Ø      pod wpływem teorii mechanistycznego oddziaływania propaganda wyrosła na bazie behawioryzmu (schemat bodziec-reakcja);

a)      Lasswell:

Ø      zachowanie istoty ludzkiej jest reakcją na bodziec. Ten sam bodziec wywołuje zawszę tę samą reakcję. Dlatego ludźmi można kierować, wywoływać w społeczeństwie odpowiednie reakcje. Odbiorca jak przedmiot mechanicznie regulowany;

Ø      jednostka pozbawiona mechanicznych procesów. Zasadnicze pytania (tzw. teoria sukcesu propagandowego):

·         Kto mówi ? (o nadawcę);

·         Co mówi ? (treść przekazu propagandowego);

·         Za pomocą jakiego przekazu ? (środki przekazu);

·         Komu mówi ? (odbiorca przekazu);

·         Z jakim skutkiem ? (efekt procesu przekazu);

Ø      nadawca  środek  odbiorca (istota bierna; bezbronna wobec wszechobecności masowych mediów) skutek

b)     Doob:

Ø      zdefiniował postawę, jako wewnętrzną reakcję, która pojawia się na skutek działania bodźca;

Ø      sformułował elementy procesu propagandy:

·         nadawca propagandy;

·         treść propagandy;

·         percepcja propagandy;

·         pierwsze reakcje odbiorców poddanych propagandzie;

·         zmiany wytworzone pod wpływem propagandy;

·         działanie ludzi poddanych propagandzie;

Ø      ludzie opornie poddają się działaniu propagandy. Ta reakcja nie jest automatyczna. Wewnętrzne czynniki ludzkie mogą modyfikować odbieranie przekazu propagandy. Ważna jest osobowość odbiorcy;

2.      Socjologiczny:

Ø      rzecznicy: Parsons, Ellul, Mills – zwracali uwagę na znaczenie propagandy w systemie społecznym;

Ø      położenie nacisku na badanie grup społecznych;

Ø      funkcje propagandy w systemie społecznym;

Ø      badanie funkcji i środków masowego przekazu;

a)      Parsons:

Ø      propaganda to próba oddziaływania na postawy ludzi za pomocą bodźców językowych, słowa pisanego lub mówionego;

Ø      propaganda miała służyć kontroli społeczeństwa, miała wzmacniać wzory społeczeństwa;

b)     Mills:

Ø      ...