wojna i pokoj, filologia polska, literatura powszechna

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Lew Tołstoj, Wojna i pokój (7 stron)

Lew Tołstoj Wojna i pokój (ur. w (majątku rodowym Tołstojów), zm. na stacyjce Astapowo) – powieściopisarz, dramaturg, krytyk literacki, anarchista i myśliciel. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli w literaturze europejskiej.

Pochodził z rodziny szlacheckiej z tytułem hrabiowskim. Matkę utracił w wieku niemowlęcym, ojca, gdy miał lat 9. Na rozpoczął orientalistykę i prawo, studiów nie ukończył. W r. Tołstoj zaciągnął się do wojska, w czasie walczył na Bałkanach oraz w oblężonym . Po wojnie w roku zrezygnował ze służby wojskowej, mieszkając na przemian w i .

Podróżował po Europie Zachodniej ( i ), od osiadł w Jasnej Polanie. W roku r. ożenił się z Zofią Bers (córką lekarza), poświęcił się wyłącznie rodzinie, obowiązkom i gospodarstwu wiejskiemu oraz swej twórczości. W założył w Jasnej Polanie szkołę dla dzieci, wydawał periodyk pedagogiczny "Jasna Polana".

Pod koniec lat siedemdziesiątych kształtują się jego poglądy na tle przeciwieństwa między życiem a nauką Chrystusa, którą pojmuje racjonalistycznie jako system etyczny, wyrzeka się swych „błędów”, odrzuca wszelką przemoc (w tym państwo i Kościół, głosi hasło „niesprzeciwiania się złu”), głosi powrót do natury (tylko praca chłopska jest bogobojna, ziemia i rola należą do wszystkich), czynną miłość bliźniego, odrzuca wszelkie zdobycze cywilizacji, jako dostępne tylko niektórym, występuje przeciw sztuce uprawianej z potrzeby estetycznej; popada w zatarg z rządem (zakaz rozpowszechniania jego pism) i z Cerkwią (został ekskomunikowany i wydalony z niej w ). W tym czasie nominowany był do (mówiono o nim jako o najważniejszym kandydacie), której ostatecznie nie otrzymał.

Pod koniec życia popadł w konflikt z rodziną z powodów majątkowych, chciał rozdać majątek ubogim. Niekonsekwencja pisarza i opór rodziny uniemożliwiły realizację zamierzeń. Do aktu desperacji doprowadziła Tołstoja chęć oczyszczenia się z zarzutów, że głosząc ubóstwo otacza się zbytkiem. Jesienią zachorował na , co stało się bezpośrednią przyczyną jego śmierci.

W następnych latach powstała religijno-społeczno-etyczna koncepcja autorstwa Tołstoja, oparta na dwóch głównych tezach: ciągłym doskonaleniu moralnym jednostki i nieprzeciwstawianiu się złu złym. W konsekwencji Tołstoj odrzucił oficjalną, prawosławną religię oraz zanegował prawomocność władzy państwowej, co zbliżyło go do , chociaż do końca życia Tołstoj odżegnywał się od idei i jego następców. W r. Najświętszy Synod (prawosławny) ekskomunikował prozaika. Tołstoj uznawany jest za twórcę . Był wegetarianinem.

Interesującym przykładem może byċ związek Tołstoja z językiem , którego sam nauczył się w bardzo krótkim czasie. Za jeden z jego artykułów do , w którym nauczenie się esperanta nazywa "obowiązkiem każdego chrześcijanina" zabroniono propagowania pism esperanckich na ziemiach podlegających Rosji, co bardzo zaszkodziło całemu ruchowi tego języka.

Wielkością hrabiego Tołstoja jako pisarza i człowieka jest nieugięte dążenie do prawdy bezwzględnie stosowanej w życiu, oraz niezwykła siła twórcza, łącząca obiektywną obserwację rzeczywistości z postawą własnego poglądu na świat.

"We wczesnej twórczości i koncepcjach określających funkcje literatury (...) oparł się na tradycji oświeceniowo - sentymentalnej oraz prozie psychologicznej i oraz scjentyzmie lat czterdziestych. Przeszedł (...) ponad romantyzmem i klasyczną idealistyczną filozofią niemiecką (...)"

(za: Literatura rosyjska w zarysie)

Tołstoj naprzemiennie angażował się bardziej bądź w beletrystykę, bądź w działalność publicystyczną. Ostatni etap twórczości Tołstoj rozpoczął moralistyczną rozprawą "Spowiedź". Potępił w niej oficjalną religię prawosławną, swoją postawę życiową oraz ogłosił konieczność powstania nowej religii. Zaatakował wówczas władzę państwową, sądy i aparat biurokratyczny.

W je...